konkandhara.com

Editorial

लग्नाला का जावं? कारण खरी मजा आहे पंगतीत!

लग्नसमारंभातली ‘जेवणाची’ मॅरेथॉन लग्न म्हटलं की नातेवाईक, फोटोसेशन आणि नवरा–नवरीचं लक्ष वेधून घेणारे कपडे यापेक्षा जास्त महत्त्वाचं एकच असतं – जेवण! खरं सांगायचं तर, लग्नातले सगळे प्रकार नुसती प्रास्ताविकं असतात, मुख्य कार्यक्रम म्हणजे पंगती. आपल्या गावात लग्न असलं की मंडपापेक्षा जास्त गडबड पंगतीच्या टायमिंगवर होते. “किती वाजता जेवण आहे?” हा प्रश्न नवऱ्या–नवरीपेक्षाही महत्त्वाचा ठरतो.काही तरुण मंडळी लग्नाच्या वेळा विचारतात, पण डोळ्यातल्या चमकातून कळतं – खरं उद्दिष्ट फक्त बासुंदीपर्यंत पोहोचायचं आहे! पंगतीत बसलं की नाट्य सुरू होतं. पहिल्यांदा येतात पापड आणि कोशिंबिरी. एवढ्या ताटात बसतात की वाटतं, आपण लग्नात नाही तर स्पोर्ट्स कॅम्पमध्ये आलोय. मग येतात गरमागरम पोळ्या, भाजी आणि वरचा ‘कडक भात’ – जो कधीच गळ्यात उतरत नाही.पण खरी धावपळ तेव्हा सुरू होते, जेव्हा शेजारी बसलेला काका मोठ्या आवाजात सांगतो – “अहो, आमच्याकडे वरण आलंच नाही!” आणि वेटर पळत सुटतो. बासुंदी आली की पंगतीतलं वातावरण वेगळंच होतं. काही लोक तर वाटीतली बासुंदी प्यायच्या आधीच पुढची ऑर्डर देतात – “आणखी थोडं द्या बरं!”मित्रमंडळींचा प्रकार भारी असतो – एकजण बासुंदी घेतो, दुसरा त्याचं गुलाबजाम उचलतो, तिसरा फक्त आईस्क्रीमवर हल्ला चढवतो. शेवटी ताट उघडं राहतं ते फक्त सांडलेल्या तूपाच्या डागांसाठी! आणि गंमत म्हणजे, लोक मंडपाबाहेर निघताना एकमेकांना विचारतात –“जेवण कसं होतं?”लग्न चांगलं की वाईट याचा निर्णय हा प्रश्न ठरवतो. लग्नाचं यश नवरा–नवरीच्या हसण्यावर नव्हे, तर पाहुण्यांच्या पोटभर जेवणावर अवलंबून असतं. म्हणून पुढच्या वेळी लग्नात गेलात की नुसतं फोटो काढू नका, पंगतीतला स्प्रिंट रन चुकवू नका! 😄

लग्नाला का जावं? कारण खरी मजा आहे पंगतीत! Read More »

Gandhi: The Years That Changed the World (1914–1948)प्रस्तावना (Hook)

“गांधी म्हणजे फक्त महात्मा की संघर्षशील मानव?”इतिहासाच्या पुस्तकांतून आपण गांधींना जास्त करून एका ‘आदर्श प्रतिमेत’ पाहिलंय. पण त्यामागे असलेल्या माणसाचा खरा प्रवास, त्यांचे अंतर्विरोध, चुका, तसेच प्रयोग कळून घ्यायचे असतील तर रामचंद्र गुहांचा हा भव्य ग्रंथ वाचणं अपरिहार्य आहे. लेखक परिचय रामचंद्र गुहा हे भारतातील सर्वात ख्यातनाम इतिहासकार व लेखक. समाजशास्त्र, पर्यावरण, क्रिकेट, राजकारण अशा अनेक क्षेत्रांत त्यांनी सखोल संशोधनाधारित लेखन केलं आहे. India After Gandhi आणि Gandhi Before India या ग्रंथांनंतर गांधींच्या जीवनाचं हे दुसरं आणि अधिक महत्त्वाचं चित्रण त्यांनी मांडलं आहे. आंतरराष्ट्रीय स्तरावर या कृतिला उच्च मान्यता मिळाली असून गांधींचं जीवन समजून घेण्यासाठी ती अपरिहार्य मानली जाते. पुस्तक परिचय “Gandhi: The Years That Changed the World (1914–1948)” हा ११०० पानांचा विस्तृत खंड २०१८ साली प्रकाशित झाला. यात गांधींनी दक्षिण आफ्रिकेतून भारतात परतण्यापासून ते १९४८ मध्ये त्यांच्या हत्येपर्यंतचा प्रवास सविस्तरपणे मांडला आहे. गुहा यांनी पत्रं, सरकारी नोंदी, तत्कालीन वृत्तपत्रं, ब्रिटिश व भारतीय नेत्यांचे संवाद, तसेच परदेशी अभ्यासकांचे अहवाल या हजारो स्रोतांचा अभ्यास करून हा ग्रंथ उभा केला आहे. त्यामुळे हा फक्त चरित्रग्रंथ नसून त्या काळातील भारताचा, ब्रिटिश राजकारणाचा आणि स्वातंत्र्यलढ्याचा संपूर्ण दस्तऐवज ठरतो. चंपारण सत्याग्रह, खेड़ा संघर्ष, असहकार आंदोलन, मिठाचा सत्याग्रह, भारत छोडो आंदोलन असे निर्णायक क्षण यात तपशीलवार उलगडले आहेत. त्याचबरोबर गांधींच्या अहिंसेच्या प्रयोगांची, अस्पृश्यता निर्मूलनासाठीच्या प्रयत्नांची, हिंदू–मुस्लिम ऐक्यासाठीच्या धडपडीची सखोल चर्चा आहे. नेहरू, पटेल, जिना, आंबेडकर यांच्याशी असलेले संवाद, मतभेद आणि संघर्ष हेही पुस्तकाचं वेगळं वैशिष्ट्य आहे. त्याच वेळी उपवास, ब्रह्मचर्य प्रयोग आणि आश्रम जीवनामुळे गांधींचं मानवी स्वरूप अधिक ठळकपणे दिसून येतं. कथासूत्र / आशयाचा संक्षेप १९१५ मध्ये भारतात परतलेल्या गांधींचा प्रवास चंपारणपासून सुरू होतो. खेड़ा, असहकार आंदोलन, मिठाचा सत्याग्रह या सर्व टप्प्यांत भारतीय जनता संघटित होते. १९४२ चं भारत छोडो आंदोलन हा स्वातंत्र्यसंग्रामाचा निर्णायक क्षण ठरतो. पण १९४७ च्या फाळणीनंतर उसळलेल्या हिंसाचारामुळे गांधींचं मन व्यथित होतं. अखेरीस १९४८ मध्ये नथुराम गोडसेच्या गोळ्यांनी हा प्रवास थांबतो. ठळक वैशिष्ट्ये भाषा अकादमिक असूनही प्रवाही आहे. घटनांची मांडणी नाट्यमय न होता वास्तववादी शैलीत केली आहे. गांधींचं मानवीकरण हा पुस्तकाचा मुख्य वेगळेपणा आहे – चुका करणारा, कधी असुरक्षित वाटणारा, पण सतत प्रयोग करणारा माणूस म्हणून गांधी दिसतात. मिठाचा सत्याग्रह आणि नेहरू–पटेल–जिना संवादांचे वर्णन विशेष ठसा उमटवतात. कमकुवत बाजू ग्रंथाचं प्रचंड आकारमान (१०००+ पानं) सामान्य वाचकाला जड वाटू शकतं. घटनांच्या तपशीलांमुळे काही ठिकाणी गती मंदावते. शिवाय गांधींविषयी लेखकाचा आदरभाव काहीवेळा आलोचनात्मक अंतर कमी करतो. समीक्षात्मक दृष्टिकोन गुहा यांनी गांधींना ‘महात्मा’ नव्हे, तर मानव म्हणून समोर आणलं आहे. धार्मिक कट्टरता आणि राजकीय हिंसेच्या आजच्या काळात सहिष्णुतेचं आणि अहिंसेचं महत्त्व नव्याने जाणवतं. हा ग्रंथ केवळ इतिहास सांगत नाही, तर आपल्याला आजच्या भारताकडे नवं पाहायला भाग पाडतो. निष्कर्ष (Reader’s Takeaway) इतिहासप्रेमी, संशोधक आणि गंभीर वाचकांसाठी हा ग्रंथ अनिवार्य आहे. गांधींना पुतळा म्हणून नव्हे, तर रक्तामांसाचा संघर्षशील माणूस म्हणून ओळखायचं असेल, तर रामचंद्र गुहांचा हा ग्रंथ वाचलाच पाहिजे.

Gandhi: The Years That Changed the World (1914–1948)प्रस्तावना (Hook) Read More »

मोबाइलचं नाटक – चार्जिंगवरची प्रेमकथा

१५ सप्टेंबर २०२५ मोबाइल हा आजच्या माणसाचा जीव की प्राण. पण चार्जिंगवर ठेवला की तो जीवच उलट सुसाट पळतो. “लो बॅटरी”चा मेसेज म्हणजे घरातली सासू बोलल्यासारखं वाटतं – नेहमी, अचानक आणि तोंडावर! आपल्या घरातल्या सदस्यांपेक्षा मोबाइलचा चार्जर जास्त वेळा सापडतो, असं कुणालातरी जाणवलं असेल. “चार्जर कुठं आहे?” हा प्रश्न आजच्या काळात “जेवायला काय आहे?” या प्रश्नाइतकाच महत्त्वाचा ठरला आहे. मोबाइलला चार्जिंगवर ठेवला की तो लगेच बोलू लागतो –“३०% वर काय गडबड केलीस?५०% झालंय, पण मला अजून भूक आहे.८०% झालंय, पण तू काढलंस तर मी हट्टाने २ तासात पुन्हा लो बॅटरी दाखवेन!” सगळ्यात मजा तेव्हा येते, जेव्हा आपण चार्जिंगवर ठेवून थोडा वेळ स्क्रोलिंग सुरू करतो. चार्जिंगची स्पीड म्हणजे गावातली एस.टी. बस – ‘पाव किलोमीटर पुढं गेली, अर्धा तास थांबली!’ मोबाइलची नातीही भारी आहेत. आजकाल लोक इतके मोबाइलच्या आहारी गेलेत की चार्जिंग पॉइंट मिळणं म्हणजे रेल्वेचं ‘कन्फर्म तिकीट’ मिळण्यासारखं झालंय. काही लोक तर मंदिरात देवापेक्षा आधी चार्जिंग बोर्ड शोधतात. ‘प्रसाद नंतर घेऊ, आधी फोन लावू!’ एक किस्सा सांगतो – एका लग्नात पाहिलं मी. वरमाला झाल्यानंतर वराने पहिल्यांदा वधूच्या डोळ्यात न बघता, तिच्या शेजारी असलेल्या चार्जिंग पॉइंटमध्ये फोन लावला. मंडपातल्या आजोबांनी पुटपुटलं – “हा संसार लवकरच ‘लो बॅटरी’ होणार दिसतोय!” मोबाइलची चार्जिंग म्हणजे आयुष्याची खरी कॉमेडी आहे. कुठं, केव्हा संपेल सांगता येत नाही. म्हणून एकच लक्षात ठेवा – चार्जर सापडेल कदाचित, पण हसण्याची बॅटरी नेहमी फुल ठेवा. 😄

मोबाइलचं नाटक – चार्जिंगवरची प्रेमकथा Read More »

लघुकथा : शेवटचा दिवा

✨ प्रस्तावना गावात वीज नव्हती.रात्री अंधार दाटायचा, आणि लोक दिवे, कंदिल पेटवून आपलं जगणं उजळवत असत. 🌾 कथा रामू नावाचा साधा शेतकरी रोज आपल्या मुलीसाठी अभ्यासाचा दिवा पेटवत असे.घरात पैशांची चणचण होती, पण मुलगी शिकली तर तिचं आयुष्य बदलू शकेल — हाच त्याचा विश्वास होता. एका रात्री कंदिलातलं तेल संपलं. घरात दुसऱ्या दिव्यासाठी तेल विकत घेण्याइतके पैसे नव्हते.मुलगी पुस्तक बंद करणार इतक्यात, रामूने शेजाऱ्याकडे हात जोडून सांगितलं, “तुझा दिवा आज मला देशील का? माझ्या लेकीचं स्वप्न विझू नये म्हणून.” त्या दिवशी गावातल्या प्रत्येक घरातून एक दिवा रामूच्या अंगणात आणला गेला.आणि मुलीचं पुस्तक उजळलं — फक्त कंदिलाने नाही, तर संपूर्ण गावाच्या प्रकाशाने. 💡 संदेश स्वप्न पेटवायचं असेल तर एकट्याचा नाही, तर सगळ्यांचा उजेड लागतो.

लघुकथा : शेवटचा दिवा Read More »

राष्ट्रवादी काँग्रेसचे आमदार अमोल मिटकरी यांनी त्यांना थेट प्रत्युत्तर दिलं

शिवसेना (ठाकरे गट) नेते आणि खासदार संजय राऊत यांनी उपमुख्यमंत्री अजित पवार यांच्यावर ‘अर्धे पाकिस्तानी’ अशी जहरी टीका केली होती. राऊतांच्या या वक्तव्यावरून राज्यात मोठी खळबळ उडाली असून आता राष्ट्रवादी काँग्रेसचे आमदार अमोल मिटकरी यांनी त्यांना थेट प्रत्युत्तर दिलं आहे. मिटकरी यांनी अत्यंत संतप्त भाषेत राऊतांवर घणाघाती हल्ला चढवत म्हटलं की, “संजय राऊतांचा बापच दाऊद इब्राहिम असल्याने ते अशी भाषा वापरतात. अजित पवारांवर बोलायची राऊतांची लायकीच नाही. त्यांच्या जीभेला हासडले पाहिजे.” 👉 नेमकं काय म्हणाले राऊत?पहलगाम दहशतवादी हल्ल्यानंतरही भारत-पाकिस्तान क्रिकेट सामना खेळण्याला विरोध करताना राऊतांनी अजित पवारांवर निशाणा साधला होता. “अजित पवारांच्या अंगात पाकड्यांचे रक्त आहे, ते अर्धे पाकिस्तानी आहेत. जर महाराष्ट्रातील एका मंत्र्यांची ही भाषा असेल, तर ती राष्ट्रभक्त नागरिकाची नाही,” असे ते म्हणाले होते. 👉 अजित पवारांचं स्पष्टीकरणखेळाकडे खेळाच्या नजरेतून पाहणे हा प्रत्येकाचा वैयक्तिक अधिकार असल्याचं अजित पवारांनी सांगितलं होतं. तसेच, विरोधक फक्त सत्ताधाऱ्यांना विरोध करण्यासाठी मुद्दाम भावनिक विषयांचा वापर करतात, अशी टीकाही त्यांनी केली होती.

राष्ट्रवादी काँग्रेसचे आमदार अमोल मिटकरी यांनी त्यांना थेट प्रत्युत्तर दिलं Read More »

Asia Cup 2025 : सूर्यकुमार यादवच्या वाढदिवशी भारताचा पाकिस्तानवर विजय; शहीदांना वाहिली श्रद्धांजली

दुबई |आशिया कप 2025 मधील भारत–पाक सामना क्रिकेटप्रेमींसाठी रोमांचक ठरला. भारतीय संघाने कर्णधार सूर्यकुमार यादवच्या वाढदिवशी पाकिस्तानवर विजय मिळवत सुपर-4 फेरीकडे मोठं पाऊल टाकलं. 14 सप्टेंबर हा सूर्यकुमारचा वाढदिवस असून, त्याने या विशेष दिवशी जबाबदारीची खेळी करत संघाला विजयाकडे नेले. या सामन्याला देशभरात मोठ्या प्रमाणावर विरोध झाला होता. एप्रिल महिन्यात पहलगाम येथे झालेल्या दहशतवादी हल्ल्यामुळे निर्माण झालेल्या रोषाच्या पार्श्वभूमीवर हा सामना खेळवला गेला. 👉 शहीदांना श्रद्धांजलीसामना संपल्यानंतर सूर्यकुमार यादव म्हणाला –“पहलगाम हल्ल्यातील शूरवीरांना भावपूर्ण श्रद्धांजली. त्यांच्या कुटुंबांसोबत आम्ही ठामपणे उभे आहोत. हा विजय आमच्या सैन्यदलाला समर्पित आहे.” 👉 हस्तांदोलन टाळलेभारताने पाकिस्तानवर मोठा विजय मिळवल्यानंतर, सूर्यकुमार यादवसह भारतीय संघाने पाकिस्तानी खेळाडूंशी हस्तांदोलन न करता त्यांना धडा शिकवला. पाकिस्तानचे खेळाडू मैदानावर थांबले असतानाही भारतीय संघाने सामन्यानंतर त्यांच्याकडे दुर्लक्ष केले. या विजयामुळे भारताचे आशिया कप 2025 सुपर-4 फेरीत जवळपास स्थान निश्चित झाले आहे.

Asia Cup 2025 : सूर्यकुमार यादवच्या वाढदिवशी भारताचा पाकिस्तानवर विजय; शहीदांना वाहिली श्रद्धांजली Read More »

मुंबईतील पागडी प्रणालीतील जिर्ण इमारतींच्या पुनर्विकासासाठी आमदार अनिल परब आणि आदित्य ठाकरे यांची mhadaofficial अधिकाऱ्यांसोबत बैठक

मुंबईतील पागडी प्रणाली अंतर्गत येणाऱ्या धोकादायक व जिर्ण इमारतींच्या पुनर्विकास या गंभीर प्रश्नावर आमदार अनिल परब, शिवसेना (उद्धव बाळासाहेब ठाकरे गट) नेते आदित्य ठाकरे आणि पागडी एकता संघ पदाधिकाऱ्यांनी एमएचएडीएचे उपाध्यक्ष व मुख्य कार्यकारी अधिकारी श्री. सुभाष जाधव (IAS) यांची भेट घेतली. सध्या मुंबईत जवळपास 13,800 हून अधिक इमारतींमध्ये सुमारे 10 लाख कुटुंबं गेली 70 वर्षांपासून वास्तव्यास आहेत. या इमारतींपैकी बहुतांश इमारती जिर्णावस्थेत असून राहण्यासाठी धोकादायक ठरल्या आहेत. मविआ सरकारच्या काळात भाडेकरूंना पुनर्विकासाचा अधिकार देण्यासाठी कायद्यात बदल करण्यात आले होते. म्हणजेच, जर मालकाने पुनर्विकासास नकार दिला, तरीही भाडेकरूंना तो करण्याचा अधिकार मिळणार होता. मात्र, सध्या ‘कायदेशीररित्या सक्षम प्राधिकरण/संस्था कोण?’ या कारणावरून ही अंमलबजावणी थांबविण्यात आली आहे. आजच्या बैठकीत दोन महत्त्वाच्या मागण्या पुढे मांडल्या गेल्या: या मागण्यांवर चर्चा करताना मान्यवरांनी तातडीच्या उपाययोजनांवर भर दिला. मुंबईकरांच्या सुरक्षिततेसाठी आणि चांगल्या राहणीमानासाठी पुनर्विकासाची प्रक्रिया लवकर सुरू व्हावी, हीच वेळेची गरज असल्याचं एकमत बैठकीत व्यक्त झालं.

मुंबईतील पागडी प्रणालीतील जिर्ण इमारतींच्या पुनर्विकासासाठी आमदार अनिल परब आणि आदित्य ठाकरे यांची mhadaofficial अधिकाऱ्यांसोबत बैठक Read More »

रोहा शहरात डॉ. चिंतामणीराव द्वा. देशमुख नाट्यगृहाचे लोकार्पण – उपमुख्यमंत्री अजित पवार, सयाजी शिंदे व भरत जाधव यांच्या शुभहस्ते

रायगड जिल्ह्यातील रोहा शहरात डॉ. चिंतामणीराव द्वा. देशमुख नाट्यगृहाचा लोकार्पण सोहळा मोठ्या उत्साहात पार पडला. हा सोहळा उपमुख्यमंत्री अजित पवार, अभिनेते सयाजी शिंदे व भरत जाधव यांच्या शुभहस्ते पार पडल्याने उपस्थितांमध्ये उत्साहाचं वातावरण होतं. नागरिक, कलारसिक, कलाकार आणि मान्यवरांनी या लोकार्पणाला हजेरी लावून नाट्यगृहासाठी मनापासून शुभेच्छा दिल्या. अत्याधुनिक सोयी-सुविधांनी सज्ज नाट्यगृहात रोहा व परिसरातील कलारसिक व कलाकारांसाठी हे नाट्यगृह हक्काचं व्यासपीठ ठरणार असून, राज्यभरातील विविध सांस्कृतिक कार्यक्रमांचा लाभ घेण्यासाठी हे महत्त्वाचं केंद्र ठरणार आहे. लोकार्पण सोहळ्यानिमित्त ‘मोरूची मावशी’ या नाटकाचा विशेष प्रयोग रंगमंचावर सादर झाला. कलावंतांचे स्वागत करून त्यांना शुभेच्छा देण्यात आल्या. नाटक, संगीत, नृत्य, व्याख्याने, कार्यशाळा आणि विद्यार्थ्यांसाठी शैक्षणिक उपक्रम अशा विविध उपक्रमांमुळे या नाट्यगृहामुळं कला-संस्कृतीला नवा उत्साह व आयाम मिळेल, असा विश्वास मान्यवरांनी व्यक्त केला.

रोहा शहरात डॉ. चिंतामणीराव द्वा. देशमुख नाट्यगृहाचे लोकार्पण – उपमुख्यमंत्री अजित पवार, सयाजी शिंदे व भरत जाधव यांच्या शुभहस्ते Read More »

रायगड जिल्हाधिकारी कार्यालयात सेवाकर्मी कार्यक्रमांतर्गत १००% कामकाज पूर्ण

रायगड जिल्हाधिकारी कार्यालयात सेवाकर्मी कार्यक्रमांतर्गत कामकाज १००% पूर्ण झाले आहे. जिल्हाधिकारी किशन जावळे यांनी या यशस्वी कामकाजाबद्दल समाधान व्यक्त केले असून, सेवाकर्म्यांच्या कामगिरीचे कौतुक केले. हा उपक्रम प्रशासनातील पारदर्शकता व कर्मचारी कल्याण सुनिश्चित करण्यासाठी महत्त्वपूर्ण ठरला आहे.

रायगड जिल्हाधिकारी कार्यालयात सेवाकर्मी कार्यक्रमांतर्गत १००% कामकाज पूर्ण Read More »

महाराष्ट्राची गंगा एस. कदम भारतीय महिला अंध क्रिकेट संघाची उपकर्णधार निवडली

भारतीय महिला अंध क्रिकेट संघाच्या उपकर्णधारपदी महाराष्ट्रातील गंगा एस. कदम यांची निवड झाली आहे. त्यांच्या या ऐतिहासिक निवडीबद्दल त्यांचे मनःपूर्वक अभिनंदन. येत्या ११ ते २५ नोव्हेंबर २०२५ या कालावधीत भारतात होणाऱ्या पहिल्या महिला अंध क्रिकेट विश्वचषक स्पर्धेत गंगा एस. कदम भारताचे प्रतिनिधित्व करणार आहेत. या स्पर्धेसाठी भारतीय संघ, क्रिकेट असोसिएशन फॉर द ब्लाइंड इन इंडिया (CABI) आणि समर्थनम ट्रस्ट यांना देखील शुभेच्छा देण्यात येत आहेत. विशेष म्हणजे, ही स्पर्धा भारतीय महिला अंध क्रिकेटसाठी ऐतिहासिक ठरेल आणि भारतीय महिला संघ निश्चितपणे आपली छाप सोडेल असा विश्वास संघीय कार्यकर्ते व क्रिकेटप्रेमी व्यक्त करत आहेत.

महाराष्ट्राची गंगा एस. कदम भारतीय महिला अंध क्रिकेट संघाची उपकर्णधार निवडली Read More »