konkandhara.com

18 सितम्बर 2025

दिल्ली कोर्टाचा मोठा निर्णय: अडाणीविरोधातील गॅग ऑर्डर रद्द, पत्रकारितेच्या स्वातंत्र्यास दिलासा

प्रस्तावना भारतामध्ये पत्रकारितेचा क्षेत्र सतत चर्चेत राहतो. लोकशाहीच्या दृष्टीने मीडिया ही एक महत्वाची चौकशी करणारी संस्था आहे. पत्रकारांकडून आलेल्या चौकशीवर आधारित लेख आणि रिपोर्ट्स सरकार किंवा मोठ्या कॉर्पोरेट समूहांविरोधात आलोचनेच्या रूपात येतात. अशाच पार्श्वभूमीवर दिल्लीच्या रोहिणी जिल्हा न्यायालयाने अडाणी एंटरप्रायझेस लिमिटेड (Adani Enterprises Limited – AEL) विरुद्ध पत्रकारांना लादलेल्या तात्पुरत्या बंदी (गॅग ऑर्डर) रद्द केली आहे. हा निर्णय मीडिया स्वातंत्र्यासाठी मोठा टप्पा मानला जातो. यामुळे पत्रकारांना स्वतंत्रपणे लेखन करण्याचा मार्ग मोकळा झाला असून, लोकशाहीत पब्लिक वॉचडॉगची भूमिका अधिक बळकट झाली आहे. प्रकरणाची पार्श्वभूमी अडाणी ग्रुप हा भारतातील एक प्रमुख व्यावसायिक समूह आहे. गेल्या काही वर्षांत या समूहावर अनेक गंभीर आरोप केले गेले आहेत – सरकारी पाठबळ, आर्थिक घोटाळे, शेअर बाजारात हस्तक्षेप आणि पायाभूत सुविधा प्रकल्पात नियमबाह्य लाभ यांचा समावेश आहे. या आरोपांवर आधारित काही पत्रकार आणि मीडिया हाऊसने लेख, रिपोर्ट्स आणि सोशल मीडिया पोस्ट्स प्रकाशित केल्या. त्यावर अडाणी एंटरप्रायझेसने दिल्ली रोहिणी कोर्टात मानहानीचा दावा दाखल केला. न्यायालयाने ex-parte (एकपक्षीय) आदेश दिला आणि पत्रकारांना अडाणीविरोधी लेख, रिपोर्ट्स किंवा व्हिडिओ प्रकाशित करण्यास तात्पुरती बंदी घालण्यात आली. या निर्णयाविरोधात पत्रकारांनी अपील केली आणि जिल्हा न्यायाधीश आशिष अग्रवाल यांनी हा आदेश रद्द केला. न्यायालयाचा निर्णय न्यायालयाने स्पष्ट केले की: न्यायालयाने या निर्णयात पत्रकारितेच्या मूलभूत अधिकारांचे संरक्षण केले आहे आणि सार्वजनिक हितासाठी केलेल्या पत्रकारितेला मान्यता दिली आहे. मीडिया स्वातंत्र्यावर परिणाम गॅग ऑर्डर हा ex-parte आदेश होता, म्हणजेच पत्रकारांना नोटीस न देता तो लादला गेला. न्यायालयाने स्पष्ट केले की अशा प्रकारचे आदेश टिकाव धरू शकत नाहीत. यामुळे भविष्यात कोणत्याही कॉर्पोरेट किंवा प्रभावशाली संस्थेला पत्रकारांना गप्प बसवण्यासाठी सहजपणे आदेश मिळवणे कठीण होईल. न्यायालयाच्या निर्णयामुळे पत्रकारांना स्वतंत्रपणे चौकशी आधारित लेख, रिपोर्ट्स आणि विश्लेषणे प्रकाशित करण्याचा मार्ग मोकळा झाला. हे पत्रकारितेच्या व्यावसायिक स्वातंत्र्यासाठी महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे. मानहानीच्या आरोपाखाली पत्रकारितेवर बंदी घालण्याचा प्रयत्न अनेकदा केला जातो. हा निर्णय स्पष्ट करतो की सार्वजनिक हितासाठी केलेली पत्रकारिता सुरक्षित आहे. ऑनलाइन प्लेटफॉर्मवर काही लेख, पोस्ट्स, व्हिडिओ हटवण्यात आले होते. आदेश रद्द झाल्यामुळे ते पुन्हा प्रकाशित होऊ शकतात, आणि पत्रकारांना डिजिटल मीडिया स्पेसमधील स्वातंत्र्य मिळते. या निर्णयाने लोकशाहीला स्पष्ट संदेश दिला – सत्ता किंवा संपत्ती कितीही मोठी असली तरी पत्रकारितेला गप्प बसवता येणार नाही. व्यापक परिणाम मीडिया हाऊससाठी दिलासा: मोठ्या कॉर्पोरेट कंपन्यांविरुद्ध लेखन करताना निर्माण होणारी भीती कमी होईल. न्यायव्यवस्थेची भूमिका: न्यायालयाने पुन्हा एकदा दाखवले की ते लोकशाहीच्या संस्थांचा रक्षण करते. आंतरराष्ट्रीय पातळीवर परिणाम: भारतात मीडिया स्वातंत्र्यावर वारंवार प्रश्न उपस्थित होतात, या निर्णयामुळे जागतिक स्तरावर सकारात्मक संदेश मिळाला आहे. पुढील वाटचाल अडाणी ग्रुप आणि पत्रकारांमधील हा वाद इथेच थांबणार नाही. मानहानीचा दावा अद्याप सुरू राहणार आहे. मात्र, पत्रकारांना आपला पक्ष मांडण्याची संधी मिळाली आहे. त्यांनी प्रकाशित केलेली माहिती तथ्याधारित, तपासलेली आणि कायदेशीर चौकटीत असेल तर त्यांना संरक्षण मिळेल. निष्कर्ष दिल्ली कोर्टाचा हा निर्णय मीडिया स्वातंत्र्यासाठी टर्निंग पॉइंट आहे. पत्रकारांना गप्प बसवण्यासाठी मिळवलेले ex-parte आदेश टिकाव धरू शकत नाही हे स्पष्ट झाले आहे. पत्रकारितेचे काम म्हणजे सत्तेला प्रश्न विचारणे, चौकशी करणे आणि जनतेला सत्य माहिती देणे. या प्रक्रियेत अडथळे आणण्याचा कोणताही प्रयत्न न्यायालयाच्या नजरेतून सुटणार नाही, हे या निर्णयाने दाखवून दिले आहे.

दिल्ली कोर्टाचा मोठा निर्णय: अडाणीविरोधातील गॅग ऑर्डर रद्द, पत्रकारितेच्या स्वातंत्र्यास दिलासा Read More »

गणेशोत्सवासाठी एसटीचा नवा विक्रम : ५.९६ लाख कोकणवासीयांचा सुरक्षित प्रवास, २३.७७ कोटींचं उत्पन्न

यंदाच्या गणेशोत्सवात कोकणवासीयांसाठी एसटी महामंडळाने नवा विक्रम प्रस्थापित केला आहे. मुंबई, ठाणे आणि पालघर क्षेत्रातून तब्बल ५ लाख ९६ हजारांहून अधिक प्रवाशांनी एसटीद्वारे सुखरूप प्रवास केला. या विशेष सेवेतून एसटीला २३ कोटी ७७ लाख रुपयांचं उत्पन्न मिळालं आहे. प्रवाशांच्या सुरक्षिततेसाठी आणि सोयीसाठी ५ हजार जादा एसटी बसेसची सोय करण्यात आली होती. या बसेसनी १५,३८८ फेऱ्या पूर्ण केल्या. परिवहन मंत्री प्रताप सरनाईक म्हणाले, “गणेशोत्सवासाठी आप-आपल्या गावी पोहोचलेल्या लाखो कोकणवासीयांचा सुखरूप प्रवास शक्य करून दाखवणारे चालक, वाहक, यांत्रिक कर्मचारी आणि मार्गदर्शन करणारे अधिकारी खरोखरच अभिनंदनास पात्र आहेत.” एसटी महामंडळाने या प्रवाशांची अपघात विरहित सुरक्षित वाहतूक करून नवा इतिहास रचला आहे.

गणेशोत्सवासाठी एसटीचा नवा विक्रम : ५.९६ लाख कोकणवासीयांचा सुरक्षित प्रवास, २३.७७ कोटींचं उत्पन्न Read More »

Midnight Border

पुस्तकाचं नाव: Midnight Borderलेखक: सुचेता विजयनप्रकाशक: (तुम्ही प्रकाशक दिला नाही, असल्यास मी अनुमानितपणे वापरू शकतो – HarperCollins किंवा प्रकाशक दिल्यास अपडेट करु) सीमा फक्त नकाशावर नसते, ती मनाच्या, संस्कृतीच्या आणि समाजाच्या मर्यादांमध्येही अस्तित्वात असते.”तुम्ही कधी विचार केला आहे का की सीमांवर घडणाऱ्या कथा किती गुंतागुंतीच्या, भीतीदायक आणि मानवी भावनांनी भरलेल्या असतात? Midnight Border हे पुस्तक वाचकाला अशा रहस्यमय, धोकादायक आणि मानवी संघर्षाने भरलेल्या सीमा प्रवासात घेऊन जाते. लेखक परिचय सुचेता विजयन या भारतीय लेखिका आहेत, ज्यांनी इतिहास, राजकीय संघर्ष आणि मानवी कहाण्यांवर आधारित लेखन केले आहे. त्यांचे लेखन विषयाची खोली, वास्तववादी दृष्टिकोन आणि संवादात्मक शैलीसाठी ओळखले जाते. Midnight Border हे त्यांचे महत्त्वाचे पुस्तक असून, त्यांनी सीमापार होणाऱ्या संघर्ष आणि धोक्यांचे वास्तव वाचकापर्यंत पोहोचवले आहे. Midnight Border हे पुस्तक सहस, राजकीय संघर्ष आणि मानवी कहाणी यावर आधारित आहे. हे पुस्तक आधुनिक काळातील सीमा प्रदेशातील घटनांवर प्रकाश टाकते. पुस्तकाचे मुख्य उद्दीष्ट म्हणजे वाचकाला सीमा पार करताना घडणाऱ्या धोक्यांचे, सामरिक आणि सामाजिक अडचणींचे अनुभव समजावणे. सुचेता विजयन यांनी वास्तविक घटनेवर आधारित घटनांचा संदर्भ घेतलेला आहे आणि त्यांच्या कथेत मानवी भावना, धोका आणि निर्णय या सर्व गोष्टींचा समावेश आहे. पुस्तकाची रचना कालानुक्रमिक असून, कथा सुरुवातीपासून शेवटपर्यंत सीमा पार करणाऱ्या प्रवाशांच्या संघर्ष, धोका, आशा आणि घडामोडी यावर प्रकाश टाकते. लेखकाने घटना, संवाद, आणि पात्रांच्या मनोवृत्ती यांचे संतुलित मिश्रण केले आहे, जे वाचकाला पुस्तकात खोलवर गुंतवते. कथासूत्र / आशयाचा संक्षेप Midnight Border हे पुस्तक कथा-आधारित आहे, ज्यात मुख्य आशय खालीलप्रमाणे: सीमा प्रदेशातील रहस्यमय वातावरण प्रवाशांचा संघर्ष आणि धोकादायक परिस्थिती प्रशासन आणि स्थानिक लोकांशी संवाद मानवी भावना, भीती, धैर्य आणि निर्णय शेवटी प्रवासाचा परिणाम आणि पात्रांचा अनुभव ठळक वैशिष्ट्ये भाषा शैली: स्पष्ट, संवेदनशील आणि कथात्मक कथनाची ताकद: वाचकाला सीमा पार करताना अनुभवणाऱ्या भीती, धैर्य आणि संघर्षाची जाणीव करुन देते वेगळेपणा: सीमापार होणाऱ्या वास्तविक आणि कल्पनिक घटना एकत्र सादर केल्या आहेत प्रभावी प्रसंग / विचार: भीती, आशा, धोका आणि मानवी धैर्याचे प्रसंग कमकुवत बाजू काही भाग क्लिष्ट आहेत, विशेषतः भौगोलिक आणि राजकीय संदर्भ जाणून न घेणाऱ्या वाचकासाठी काही प्रसंग थोडे जास्त लांबट वाटू शकतात हे पुस्तक वाचल्यावर वाचकाला सीमा आणि मानवाच्या धैर्याची खरी व्याख्या समजते. आजच्या काळात, जेथे सीमा सुरक्षा, प्रवास आणि मानवी संघर्ष यांचा थेट संबंध आहे, त्या संदर्भात हे पुस्तक अत्यंत महत्त्वाचे ठरते. कोणासाठी योग्य: साहस, सामाजिक संघर्ष, सीमा अनुभव आणि मानवी कथा यामध्ये रस असलेल्या वाचकांसाठी का वाचावं: सीमा पार करताना घडणाऱ्या खऱ्या संघर्षाचे अनुभव जाणून घेण्यासाठी का नाही: क्लिष्ट, भूगोल/राजकारणाच्या संदर्भाची माहिती न आवडणाऱ्या वाचकांसाठी “सीमा ही फक्त नकाशावर नसते; ती धैर्य, भीती आणि मानवतेच्या चाचणीची जागा आहे!” “Midnight Border – एक प्रवास, अनेक संघर्ष आणि मानवतेचा अनुभव

Midnight Border Read More »

हे पुरुषा, बरं झालं तुला मोठे स्तन नाहीत!

लेखीका : लक्ष्मी यादव समाजातील स्त्री-पुरुषांवरील दुहेरी निकष, शरीरावरून होणारी थट्टा आणि महिलांना सहन करावा लागणारा मानसिक त्रास यावर आधारित हा लेख तुम्हाला नवा दृष्टिकोन देईल. तुला असतेच जर मोठे स्तनतर तुलाही तुझ्या कपड्यांवरून दिसणाऱ्यास्तनांच्या आकाराची चर्चा करणाऱ्यातुझ्याच देशबांधवांची शरम वाटली असतीतुझ्या कपड्यातून त्यांनी तुझं शरीरआरपार नग्न करून पाहिलंहे ऐकून तुझ्या अंगावर घृणेचे शहारे उमटले असते तू असतास स्त्री तरतुझ्या स्तनांच्या अब्रूचं मोलतू कोण आहेस यावरून ठरवलं गेलं असतंवेश्येचे स्तन दिसले तरच किंमतमुस्लीमचे दिसले तर हराम आहेमातंग बाईचे तर आधीच बदनाम आहेनाचणारणीचे टंच हवेतबायकोचे इतर पुरुषाला दिसू नयेतमंत्र्यांसंत्र्याच्या पत्नीचे स्तन तर फारच मौल्यवानलोकांना दिसले तर मंत्र्याचीच अब्रु जाणारतुला तुझी बायको सांभाळता येत नसेलतर जीव दे असं लोक म्हणणारमग तुझ्या लक्षात आलं असतंपुरुषाच्या नजरेतील तुझं बाई म्हणूनचं मूल्य असतेच तुला मोठे स्तन पुरुषातर कुरवाळलं असतं त्यांना कित्येक पुरुषांनीतू घातलेल्या अंगभर कपड्यांमधूनसुद्धाधक्का दिला असता तुलाही गर्दीतकुणा अनोळखी पुरूषानंनेमका स्तनांना त्यांचा स्पर्श होईल असाआणि हसला असता तुझ्याकड पाहून तोअगदीच निर्विकार बेफिकीर तुलाही वाटली असती तुझ्या स्तनांची लाजउड्या मारताना चालतानात्याची टोकांनी बिचाऱ्या पुरुषांच्या नजरा चाळवू नये म्हणून तूही घातल्या असत्या पॅडेड ब्राखांदे तुटेपर्यंततूही धरला असतास स्वतःचा गळा आवळूनखाली वाकतानातूही प्रयत्न केले असतेस रात्रंदिनतुझे स्तन कुणा पुरुषाच्या नजरेस पडू नयेत यासाठीतुझ्या नितंबांच्या आकारानं तेसंकोचले जातातपुरुषांनी बनवलेली धर्म संस्कृती भ्रष्ट होऊ नयेम्हणूनम्हणून झाकत बसला असतास घोळदार कपड्यातस्वतःचं नॉर्मल शरीर तुझ्या स्तनांना सावरणारी ब्रापुरुष पाहतील या भीतीनंतू उन्हात सुकत घातली नसतीतुझ्या अंडरगारमेंटसारखी गल्लीत तुला एकट्याला पाहून आलं असतं कुणीतरी मागूनझडप घालून चुरगाळंलं असत तुझ्या स्तनांनाआणि पसार झालं असतं क्षणार्धातया धक्क्यातून तू कधीच सावरला नसतातुला ती गल्ली आणि तुझे दुखरे स्तन रोज आठवत राहिली असते तू ऊसाच्या फडात गवत काढत असतानातुझ्या स्तनांवर लक्ष ठेवून असणाऱ्याशेजारच्या बांधावरच्या एखाद्या दादानंसाधला असता डावतुला काही कळण्याआधीतुला ढेकळात लोळवूनतो बिनदिक्कतपणे निघूनही गेला असता तू रस्त्यावरून बायकोला घेऊन जातानाचार पुरुष जमले असतेहातात कॅमेरे घेऊनचारी बाजूंनी खेचले असते तुझे स्तनमन भरेेस्तोवर निदयीपणेतू जीव मुठीत धरून पळून गेला असतासपुन्हा कधीही त्या वाटेवर न येण्यासाठी आले असते बार वेश्यालयातमोठ्या स्तनांचे असंख्य शौकीनओरबाडलं असतं तुझ्या स्तनांना दारू पिण्याच्याकागदी नोटांच्या बदल्याततुझं माणूसपण मरताना पाहूनडोळे मारले असते त्यांनी आनंदानं चित्कारत रोज रात्री रस्त्याच्या कडेला दिव्याखालीतुझ्या वाढवलेल्या स्तनांचा आकार दाखवत तूही उभी असतासपुरुषांनी हातांनी चाचपून आकाराची खात्री करतमोजले असते तुझ्यासोबतच्या मैथुनाचे दाम कुणीतरी उरावर बसतं आहे म्हणूनतूही दचकून उठला असतास रेबेहिशेबी रात्री बेरात्रीतूही खाल्ल्या असत्या गोळ्याअन मारले असते खेटेडिप्रेशनच्या गोळ्यांसाठी डॉक्टरकडे तुलाही भीती वाटली असतीप्रत्येक गल्ली बोळाचीऊसाच्या फडाचीदेवळाचीपुरुषांचीतू जपत राहिला असतास स्वतःला सीता बनूनदेत राहिला असतास अग्निपरीक्षापुरुष मात्र नागवत राहिले असतेतुला भर दरबारातमग श्रीकृष्णाच्या साडीनेही वाचवली नसती तुझी आब्रुअशावेळी सगळेच पुरुष दुःशासन झाले असते! हे पुरुषा,एक गोष्ट नीट ऐकतू बाई झाला असतास किंवा तुला मोठे स्तन असतेतर तुझ्या स्तनांवर पुरुषांनीच झडप घातली असतीबाईनं नाही!बाईला कुणाचे स्तन किती मोठेकुण्या बाई पुरुषानं काय कपडे घातलेकी न घातलेयानं काहीही फरक पडत नाही! बरं झालं पुरुषा,तुला मोठे स्तन नाहीतहेही बरंच झालं पुरुषातू स्त्री म्हणून जन्मला नाहीस!वाचलास! पण आता तू एक गोष्ट करू शकतो का बघतुला बाईसारखे मोठे स्तन असते तरअसा विचार करूनबाईच्या मोठ्या स्तनाचे भोग समजून घे बाईला वाटू नये स्तनांचं ओझंबाई असल्याचा होऊ नये पश्चात्तापतुझ्या निर्मळ नजरेनंकरशील का आश्वस्त बाईलादेशील तुझी साथफक्त माणूस म्हणून?जमेल एवढं?जमव.तोवर मी चालत राहीनस्वतः निवडलेल्या वाटेवरूनएकटीच. बिनधास्त! लेखिका लिंग, लैंगिकता, संवाद, मानवी हक्क व महिलांचे हक्क या विषयांवर त्या कार्यरत आहेत.

हे पुरुषा, बरं झालं तुला मोठे स्तन नाहीत! Read More »